माता वैष्णो देवी
माता वैष्णो देवी मंदिर कटरा हे भारतातील लोकप्रिय व प्रसिद्ध मंदिरापेकी एक आहे. तिरूमला तिरूपति मंदिरानंतर सर्वाधिक भाविक या मंदिराला भेट देतात. माता वैष्णो देवी मंदिर जम्मू काश्मीर या केंद्रशाशित प्रदेशात असून, जम्मू तवी या रेल्वे स्थानका पासून कटरा ५१ कि.मी अंतरावर आहे. हे मंदिर समुद्रसपाटी पासून ५२०० फुट उंचीवर आहे. हे मंदिर हिंदू व शीख या दोघांसाठी अत्यंत पवित्र स्थळ आहे.
भारतातील जम्मू काश्मीर या केंद्रशाशित प्रदेशात असलेले माता वैष्णो देवी मंदिर हे हिंदुसाठी एक धार्मिक स्थळ हे त्रिकुट डोंगरांवर आहे. माता वैष्णो देवीला काली, सरस्वती और लक्ष्मीचा अवतार मानले जाते. हे मंदिर भारतातील १०८ शक्ति पिठापैकी एक आहे. या यात्रेची सुरवात कटरा या ठिकाणा पासून होते.
ट्रेकला जाण्यापूर्वी, कटरा बसस्थानकाजवळील यात्रा नोंदणी काउंटरवरून यात्रा स्लिप (RFID) मिळवा, हि स्लिप/ पावती (RFID) विनामूल्य दिली जाते. यात्रेची स्लिप (RFID) न घेता बाणगंगा चेकपोस्टच्या पलीकडे जाण्यास कोणालाही परवानगी नाही.तसेच यात्रेची स्लिप (RFID) बनवून झाल्यावर ६ तासाच्या आत तुम्ही बाणगंगा चेकपोस्टच्या पलीकडे जाऊ शकता. यात्रा करताना तुमचे ओळख पत्र (आधार कार्ड/पासपोर्ट/ड्रायविंग लायसेंस/वोटर कार्ड) सोबत ठेवायला आजिबात विसरू नका.
तसेच तुमच्याकडे असलेले अनावश्यक समान तुम्ही कतरा येथेच ठेवा. अन्न, पेय, स्वच्छतागृह आणि ब्लँकेट तुम्हाला दर्शनाला जाताना सगळीकडे उपलब्ध आहेत. वैष्णो देवी ला जाण्याचा पायी प्रवास १४ किलोमीटर जाताना आणि १४ किलोमीटर् येताना असा आहे. जर हा प्रवास तुम्हाला पायी करण्यास शक्य नसल्यास तुम्ही हा प्रवास घोडा, पालखी, पिटठू आणि हेलिकॉप्टर ने देखील करू शकता.परंतु त्यासाठी तुम्हाला आधीच रजिस्टर करावे लागेल.
कटरा ते वैष्णो देवी (सांझी छत ) हेलिकॉप्टरचे भाडे प्रति व्यक्ती रु. 1,830 आणि दोन्ही मार्गांनी 3,660 रु. हेलिकॉप्टर तुम्हाला कटराहून सामान्य टेरेसवर घेऊन जाते जिथून इमारत 2.5 किमी अंतरावर आहे.
माता वैष्णो देवी मंदिरात जाण्याचा प्रवास अश्या प्रकारे असेल :
- बाणगंगा: कटरापासून सुमारे 1.5 किलोमीटर अंतरावर, बाणगंगा हा पहिला महत्त्वाचा थांबा आहे. येथे तुम्ही बाणगंगा नदीत पवित्र स्नान करू शकता.
- चरण पादुका:
- अर्धकुमारी किंवा हिमकोटी:
- सांझीछत: सुमारे 7 किलोमीटर चालल्यानंतर, तुम्ही सांझीछतला पोहोचाल, ते ठिकाण आहे जेथे भवनसाठी नवीन ट्रॅक आणि भैरो मंदिरासाठी जुना ट्रॅक वळवला जातो.
- भवन: माता वैष्णो देवी भवन हे अंतिम गंतव्यस्थान आहे, कटरा पासून अंदाजे 14 किलोमीटर अंतरावर आहे. येथे तुम्हाला माता वैष्णो देवीच्या पिंडासह पवित्र गुहा सापडेल.
- भवनात दर्शन: भवनात पोहोचल्यानंतर तुम्ही दर्शनासाठी रांगेत सामील होऊ शकता. प्रतीक्षा वेळ बदलू शकतो, म्हणून प्रतीक्षा करण्यास तयार रहा, विशेषत: तीर्थक्षेत्राच्या शिखर हंगामात.
मान्यतानुसार ज्या स्थानावर माँ वैष्णो देवी ने भैरोनाथला ठार केले , ते स्थान ‘भवन’ या नावाने प्रसिद्ध आहे. या स्थानावर देवी महाकाली, महासरस्वती आणि महालक्ष्मी देवी, पिंड च्या रूपात गुफेमद्धे आहे, या तिन्ही पिंडांच्या या एकत्रित रूपाला वैष्णोदेवी म्हणतात.
मान्यतेनुसार, भैरोनाथला मारल्यानंतर, ज्या स्थानावर त्याचे शीश भवनापासून 3 किमी अंतरावर पडले, आज ते स्थान “भैरोव मंदिर” म्हणून ओळखले जाते.
माता वैष्णोदेवीचे आशीर्वाद घेतल्यानंतर, तुम्हाला भैरव घाटी लागेल तिथून पुढे तुम्ही रोपवे ने जाऊ भैरव मंदिरात जाऊ शकता. रोपवे चे टिकिट भैरव मंदिरात वरती जाण्यासाठी आणि परत येण्यासाठी १०० प्रती व्यक्ति आहे जे टिकिट काढल्यानंतर फक्त २ तास वैध्य असते.
आपण त्याच मार्गाने कटरा येथे परतीचा प्रवास करू शकता. जलद परतीसाठी तुम्ही परत फिरू शकता, पोनी घेऊ शकता किंवा नव्याने सुरू केलेली हेलिकॉप्टर सेवा वापरू शकता.
कृपया लक्षात घ्या की तीर्थयात्रा शारीरिकदृष्ट्या खूप गरजेची असू शकते आणि हवामानाची स्थिती तपासणे आणि आरामदायी आणि सुरक्षित प्रवासासाठी आवश्यक तयारी करणे उचित आहे.
माता वैष्णो देवी मंदिर कटरा, जम्मू आणि काश्मीर येथे आहे. कटरा येथे पोहोचण्यासाठी सर्वात जवळची वाहतूक केंद्रे आहेत:
जवळचे विमानतळ:
कटराहून जवळचे विमानतळ हे जम्मू विमानतळ (जम्मू तवी विमानतळ) आहे, ज्याला सतवारी विमानतळ (IATA: IXJ) असेही म्हणतात. हे कटरा पासून अंदाजे 50 किलोमीटर अंतरावर आहे. विमानतळावरून, तुम्ही टॅक्सी किंवा इतर स्थानिक वाहतूक पर्यायांद्वारे रस्त्याने कटरा येथे पोहोचू शकता.
जवळचे रेल्वे स्टेशन:
कटरा चे सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन श्री माता वैष्णो देवी कटरा रेल्वे स्टेशन आहे (स्टेशन कोड: SVDK). हे रेल्वे स्टेशन कटरा शहराच्या आत आहे आणि माता वैष्णोदेवीला जाणाऱ्या यात्रेकरू आणि पर्यटकांसाठी प्राथमिक रेल्वे दुवा म्हणून काम करते. हे अनेक प्रमुख भारतीय शहरांशी चांगले जोडलेले आहे.हे रेल्वे स्टेशन कटरा पासून १.५ किलोमीटर् अंतरावर आहे.
जवळचा बस डेपो (बस स्थानक):
कटरा येथे कटरा बस स्टँड म्हणून ओळखले जाणारे बस डेपो आहे, जेथे तुम्हाला जम्मूच्या विविध भागांना आणि इतर शेजारच्या शहरांना जोडणाऱ्या बसेस मिळू शकतात. अनेक यात्रेकरू कटरा येथे बसने येण्यास प्राधान्य देतात आणि हा बस डेपो या प्रदेशासाठी प्रमुख वाहतूक केंद्र म्हणून काम करतो.